Het is de waarheid

Marco Borsato schreef er een nummer over, maar bestaat ‘dé waarheid’ eigenlijk wel? Daar zullen de meningen verdeeld over zijn, maar ik geloof van niet. Tenminste, er zal een waarheid zijn, maar geen enkele persoon zal die kunnen beschrijven. Onze waarnemingen zijn namelijk allemaal gekleurd.

Waarnemen doen wij met verschillende zintuigen, zoals bijvoorbeeld de ogen en de neus. Deze worden geprikkeld door de omgeving. Vervolgens wordt er door onze hersenen een selectie gemaakt welke prikkels wel en niet worden doorgelaten. Daarna wordt er ook weer een selectie gemaakt welke informatie wel en niet wordt opgeslagen in het geheugen. Wanneer immers alle prikkels zouden worden doorgelaten, zou het een chaos worden in je hersenen.

Wanneer wij waarnemen maken wij dus al een selectie. Deze selectie is afhankelijk van verschillende dingen, zoals bijvoorbeeld jouw eerdere ervaringen en de cultuur waarin je bent opgegroeid. Samen vormen ze een referentiekader. Je denkt vanuit je eigen referentiekader en dit komt ook bij je waarneming naar voren.

“Als ik maar genoeg woorden gebruik, zit de waarheid er vanzelf tussen” – Freek de Jonge

Een voorbeeld. Je loopt met een vriendin door de stad en ziet een scooter rijden. Het valt jou op dat de scooter rood is. Je hebt immers zelf de dag ervoor een rode scooter gekocht. Je vriendin zegt echter: ‘Zag je dat jongetje dat achterop zat? Hij heeft het Syndroom van Down’. Waar jou de rode kleur opviel, viel haar iets heel anders op. Zij heeft namelijk een broertje met het Syndroom van Down.

Omdat iedereen zijn eigen referentiekader heeft, zal ook iedereen een situatie op een andere manier waarnemen en bekijken. Wat de één opvalt, zal de ander niet eens door hebben. Wat de één zich op een bepaalde manier herinnert, zal de ander op een heel andere manier ervaren hebben. Wat de één op een bepaalde manier interpreteert zal de ander op een heel andere manier interpreteren.

Herken je het niet? Dat je een bepaald conflict had met een vriend of vriendin? Wanneer je het vervolgens uit ging praten bleek dat jij over heel andere dingen viel dan de ander. Dat jij dingen heel anders hebt ervaren dan jouw vriend(in). Dat jij dingen voor ‘waar’ aannam, terwijl je vriend(in) ervan overtuigd was dat hij/zij de waarheid sprak. En wat was nu de waarheid?

Datzelfde zie je vaak bij pesten. Wanneer degene die gepest werd jaren later in gesprek raakt met zijn pesters, zie je vaak dat de pesters er geen idee van hebben dat zij vroeger gepest hebben. Hoe dit echt zit, dat verschilt natuurlijk per geval. Je ziet hierdoor echter wel duidelijk dat iedereen een andere waarheid heeft. Dat iedereen zijn eigen waarheid heeft.

En dat is de waarheid!